De gevel van je huis bestaat uit twee delen: het gesloten (meestal stenen) deel en het glazen gedeelte.
Dit hoofdstuk gaat met name over het gesloten deel.
Tot de Tweede Wereldoorlog werden gevels uitgevoerd in halfsteens (plm 10 cm) of steens (plm 20 cm) metselwerk. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de spouwmuur op. Dat zijn twee losse muren, ieder meestal half steens die door spouwankers met elkaar verbonden zijn. Vanaf de jaren 70 werden de spouwmuren voor het eerst geïsoleerd. In eerste instantie met twee tot drie centimes isolatie, later werd de isolatie dikker en de spouw groter. Vanaf plm 2000 werden spouwen met voldoende isolatie uitgevoerd.
Bij huizen waar momenteel nog geen of weinig isolatie aanwezig is in de spouw, kan de spouwmuur nageïsoleerd worden. Er zijn verschillende systemen, maar alle systemen laten de spouwmuur in tact en vullen de spouw door middel van het boren van gaten in de gevel (meestal in een voeg) waarna de spouw gevuld wordt met het isolatie materiaal.
Voor minimaal geïsoleerde spouwmuren loont het de moeite om de isolatie in de spouw op te voeren, maar dat is in oudere woningen zelden voldoende.
De spouwmuren kunnen nagevuld worden met korrels of parels van kunststof die de isolatie verhogen en de vochtwerende werking van het spouwprincipe niet aantasten.
Wil je een lagere energierekening en een comfortabeler woning, isoleer dan je spouw. Je kunt er honderden euro’s mee besparen op je energierekening. Wat is spouwmuurisolatie, wat kost het en wat levert het op?
Wat is spouwmuurisolatie?
De spouw is de ruimte tussen een buiten- en binnenmuur en voorkomt dat vocht je huis binnendringt. De meeste woningen van na 1920 hebben een spouwmuur. Vanaf begin jaren zeventig worden nieuwbouwwoningen opgeleverd met een geïsoleerde spouw. Een niet-geïsoleerde spouw isoleert al een beetje. Isoleren kan door de spouw te vullen met glas- of steenwol, schuim of piepschuimbolletjes.
Hoe werkt spouwmuurisolatie?
Bij spouwmuurisolatie worden er gaten in de voegen van de buitenmuur geboord. De grootte van de gaten en het patroon wordt voornamelijk bepaald door het soort isolatiemateriaal. Vervolgens wordt met behulp van een spuitpistool de spouwmuur gevuld met isolerend materiaal. Is de spouw gevuld, dan worden de gaten weer afgedicht met een specie die dezelfde kleur heeft als de bestaande voeg. Spouwmuurisolatie kan alleen worden aangebracht als er een schone spouw (ruimte tussen twee muren) van minimaal 4 cm aanwezig is.
Wat kost spouwmuurisolatie en wat levert het op?
Het na-isoleren van de spouw betekent wel een investering. Los van de verbetering van het comfort, staat daar echter ook een besparing tegenover. Onderstaande gegevens geven een indicatie. Daar komen eventueel nog de kosten voor de schoonmaak van de spouw bij.
- Rijtjeshuis: investering € 800, besparing 320 kuub gas per jaar
- Hoekwoning en 2 onder 1 kap: investering € 2.100, besparing 800 kuub gas per jaar
- Vrijstaande woning: investering € 3.100, 1.230 kuub gas per jaar
Heb je onvoldoende eigen geld voor spouwmuurisolatie, dan kun je mogelijk subsidie krijgen of een lening afsluiten. Isoleren kan ook met onze ledenkorting.
Wat is de beste spouwmuurisolatie?
Spouwvullingsmateriaal moet voldoen aan een aantal technische eisen. Meestal worden de volgende materialen gebruikt:
- Glas- en steenwol: voornamelijk toegepast bij een grotere spouw. Deze materialen zijn niet geschikt voor kleinere spouwen, omdat de vlokken blijven hangen en de spouw niet helemaal wordt gevuld.
- UF-schuim: dit schuim is geschikt voor kleinere spouwen. Het is wel gevoeliger voor vocht en ongedierte.
- PS schuimparels: dit is geschikt voor kleinere spouwen. Het is wel gevoeliger voor vocht en ongedierte.
- Purschuim: dit schuim is geschikt voor kleinere spouwen. Hiervoor is een kleine invoeropening nodig. Het purschuim moet CFK-vrij zijn.
Aandachtspunten spouwmuurisolatie
- Het is een misverstand dat je een spouw niet volledig mag vullen met isolatiemateriaal, omdat dan vochtproblemen zouden ontstaan. Een isolatiedeskundige inspecteert de spouw eerst, maakt die zo nodig schoon en vult de schouw dan pas met isolatiemateriaal. Van vochtproblemen is dan geen sprake.
- Heeft de woning al isolatie in de spouwmuur? Na-isolatie kan een risico zijn.
- Oudere woningen (vooral die van voor 1975) met weinig isolatie hebben door het grote aantal kieren vaak natuurlijke ventilatie. Door te isoleren verdwijnen veel van deze kieren en verandert de vochthuishouding in huis. Controleer na isolatie of de ventilatie nog voldoende is. De ideale relatieve luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 55 %. Dit kun je meten met een hygrometer.
- Los voordat je gaat isoleren eerst gebreken op, zoals vochtplekken door lekkages en koudebruggen. Isolatiemateriaal dat vochtig wordt, verliest zijn isolatiewaarde.
- Je kunt de spouw onder meer niet isoleren als die te veel vervuild is of als de buitenmuur te poreus is of juist geen vocht en lucht doorlaat.
Ventilatie en spouwmuurisolatie
Heeft isolatie gevolgen voor de ventilatie in mijn huis?
Ja, door het aanbrengen van isolatie worden kieren gedicht en is je woning dus minder goed geventileerd. Hierdoor wordt het vochtiger in huis. Zorg daarom voor goede ventilatie. Lees meer over ventilatie na isoleren
Bron: Vereniging Eigen Huis
Na-isolatie
Je kunt de buitenmuur van je huis aan de binnenkant isoleren met voorzetwanden. Handig als je enkelsteens muren hebt (muren zonder spouwruimte), maar ook als je spouwmuurisolatie verder wilt verbeteren. Waar moet je bij deze wandisolatie op letten en hoe pak je het aan? Milieu Centraal geeft tips en legt stap voor stap uit hoe je dit zelf kunt doen.
In een gemiddelde hoekwoning kost het voor de woonkamer ongeveer € 1.200 (30m2) als je de voorzetwanden zelf plaatst. Als je het laat doen, ben je ongeveer € 3.100 kwijt. Je bespaart per jaar ongeveer € 230 aan energiekosten.
Spouwmuurisolatie verbeteren met voorzetwand
Heeft jouw huis spouwmuren? Dan is het een goed idee om de spouw te laten vullen met isolatiemateriaal (lees meer op Spouwmuurisolatie). Daarna kun je de isolatiewaarde nog een stuk verbeteren met voorzetwanden. Spouwmuurisolatie heeft een isolatiewaarde (Rc-waarde) van ongeveer 1,7. Met een voorzetwand kun je daar makkelijk 4,0 of meer van maken. Zo’n goed geïsoleerd huis houdt de warmte nog beter vast. Als je in een vrijstaande of hoekwoning woont is dat zeker aan te raden wanneer je je huis klaar wilt maken voor wonen zonder aardgas.
Het is geen probleem om de voorzetwand tegen een geïsoleerde spouwmuur te plaatsen. Als je op dit moment geen vochtproblemen hebt, zal je die ook niet krijgen door de voorzetwand. Je hebt wel een dampremmende laag nodig aan de kamerkant (de warme zijde): die laag zorgt ervoor dat je geen vochtprobleem krijgt. Je kan kiezen voor isolatiemateriaal waar die laag al op zit, of zelf folie tussen het isolatiemateriaal en de afwerking (bijvoorbeeld gipsplaten) aanbrengen.
Heb je nu wel last van schimmel of vocht op de muur? Check of je dit eerst moet laten oplossen.
Energieneutrale woning: spouwmuurisolatie niet voldoende
Als je je huis energieneutraal wilt maken, dan is extra isolatie van je buitenmuur zeker nodig: daarvoor heb je een isolatiewaarde van minimaal 4,5 nodig en dat haal je niet met alleen spouwmuurisolatie. Je kunt spouwmuurisolatie dan combineren met voorzetwanden aan de binnenkant, maar je kunt ook de gevel aan de buitenkant laten isoleren.
Subsidies en leningen wandisolatie
- Je kan subsidie krijgen als je 2 of meer delen van je huis laat isoleren. Je isoleert bijvoorbeeld je buitenmuren én je dak, vloer of ramen. Je kunt ook spouwmuurisolatie combineren met voorzetwanden. Het oppervlak dat je laat isoleren moet wel groot genoeg zijn om subsidie te krijgen. Je mag ook één isolatiemaatregel combineren met een warmtepomp, zonneboiler of warmtenet-aansluiting.
Kijk voor de voorwaarden op Subsidie voor isolatie. - Ga je een hypotheek afsluiten? Check dan of je extra geld kunt lenen voor het isoleren van je huis.
- Met een Energiebespaarlening kun je tegen een lage rente geld lenen voor het isoleren van je huis.
- Nog meer subsidie? In de Energiesubsidiewijzer kun je checken welke subsidies en regelingen er nog meer in jouw gemeente of provincie zijn.
Hoe isoleer je met voorzetwanden?
Een voorzetwand met isolatiemateriaal komt binnen in huis tegen de buitenmuur aan. Daarna kun je de muur stuken, verven of behangen. De muren komen een stukje naar binnen: maximaal 10 cm. Je verliest dus een beetje ruimte. Maar daar staat ook wat tegenover: een prettiger huis met warmere muren en een lagere energierekening. Het is slim om met de woonkamer en open keuken te beginnen, omdat de verwarming daar het meest aan is. Daarna kun je als je wilt ook andere ruimtes isoleren.
Alternatief: aan buitenkant isoleren
Een andere mogelijkheid is om je gevel aan de buitenkant te isoleren. Dit is wel veel duurder dan muurisolatie met voorzetwanden. Maar het heeft ook een voordeel: je kan een hogere isolatiewaarde halen én je verliest geen ruimte in huis. Voor gevelisolatie aan de buitenkant heb je wel een vergunning nodig. Lees meer over het isoleren van de gevel aan de buitenkant.
Zelf voorzetwanden plaatsen
Als je handig bent, kun je een voorzetwand zelf plaatsen. Welk isolatiemateriaal je kiest, hangt af van jouw voorkeur. Vind je het belangrijk dat het goedkoop is? Dan is glaswol of steenwol een goede keuze. Ga je voor gemak? Dan zijn kant-en-klare panelen een uitkomst. En heb je weinig ruimte? Dan kun je het beste kiezen voor PIR platen of resol hardschuimplaten: daarmee wordt de muur minder dik.
Een belangrijk onderdeel is de dampdoorgang. Om te voorkomen dat de isolatie nat wordt, moet je vanaf de ene kant (de muur) voorkomen dat er vocht in de isolatie kan komen. Dat kan door het plaatsen van een dampdoorlatende folie. Dat is een folie die wel het vocht van buitenuit tegenhoudt, maar die eventuele waterdamp wel doorlaat.
Aan de warme (kamer) zijde, moet je juist voorkomen dat er damp in de constructie kan komen. Dat voorkom je door over de isolatie een dampdichte folie te plaatsen. Zo blijft het eventuele vocht in het plaatmateriaal van de afwerking zitten en blijft de isolatie droog.
Milieu Centraal heeft 2 stappenplannen gemaakt voor doe-het-zelvers.
- Ga naar het Stappenplan voor glaswol of steenwol
- Ga naar het Stappenplan voor hardschuimplaten
Tips voorzetwand plaatsen
Voorzetwanden plaatsen geeft rommel in huis. Een handig moment om voorzetwanden te plaatsen, is als je een kamer opknapt, gaat verbouwen, of als je een nieuw huis hebt gekocht.
Staat er een radiator tegen de muur? Die moet je een stukje verplaatsen. Verder verandert de aansluiting van de muur op de kozijnen en plinten, en moet je misschien stopcontacten aanpassen. Bedenk van tevoren hoe je het wilt hebben.
Controleer hoe het zit met je isolatie. De meeste huizen die ná het jaar 2000 zijn gebouwd, hebben al goede isolatie. Toch zegt bouwjaar niet alles. Oudere huizen zijn bijvoorbeeld soms na-geïsoleerd. Gebruik de hulp Check je isolatie om de isolatie in jouw huis te controleren.
Een vergunning is niet nodig voor het plaatsen van een voorzetwand. Uitzondering: woon je in een Rijksmonument waarvan het interieur ook monumentaal is? Dan heb je wél een vergunning nodig. Check dit bij je gemeente.
Zelf doen met kant en klare platen of warmte-reflecterende folie
Je kunt ook isoleren met kant-en-klare panelen van hardschuim isolatieplaten die al zijn afgewerkt met gipsplaat. Dat scheelt een hoop werk. Milieu Centraal heeft hier geen stappenplan voor: volg de handleiding van de fabrikant.
Een andere manier om te isoleren is met warmte-reflecterende folie. Je spant dan 2 of meer lagen warmte-reflecterende folie tegen de muur. Tussen de lagen zet je isolatieschuimblokjes (afstandhouders) waardoor er steeds 2 centimeter lucht tussen zit. Er is ook kant-en-klare folie (‘multifolie kant-en-klaar-pakket’) met noppenfolie tussen de warmte-reflecterende lagen. Je hebt dan geen afstandhouders nodig (daarvoor is de noppenfolie).
Check de muren op schimmel en vocht
Voor je aan de slag gaat met voorzetwanden, moet je weten of er geen schimmel of vocht in de muur zit. Zwarte schimmel en oppervlakkige vochtplekken zijn geen probleem: die verdwijnen juist door het isoleren van de muur. Ze ontstaan doordat vocht uit de lucht in huis op de koude muur neerslaat (condens). Als je de muur isoleert, is die niet meer koud en heb je dus geen last meer van condens.
Heb je gele plekken of loslatend stucwerk? Vraag dan advies aan een professioneel isolatiebedrijf voordat je gaat isoleren. Deze plekken wijzen namelijk op doorslaand vocht van buiten of optrekkend vocht vanuit de kruipruimte of fundering. Je moet dit laten oplossen voordat je een isolatiewand plaatst. Als je dat niet doet, kunnen de vochtproblemen juist erger worden door het isoleren. Het kan ook zijn dat er ergens een lekkage zit, die moet je natuurlijk laten repareren.
Vraag het isolatiebedrijf om uit te zoeken wat de oorzaak van het vochtprobleem is en het op te lossen, als dat kan. Zij kunnen ook zeggen hoe groot het risico op vochtproblemen is na isolatie. Vind een gecertificeerd isolatiebedrijf
Welke materialen kies je?
Er zijn allerlei soorten isolatiemateriaal:
- Glaswol
- Steenwol
- PIR-schuimplaten
- Resol hardschuimplaten
- PUR-schuimplaten
- XPS-schuimplaten
- EPS schuimplaten
- Warmtereflecterende folie
- Houtvezelisolatie
- Hennepvezelisolatie
- Vlaswolisolatie
- Recycled katoen
Welk materiaal je kiest, maakt niet zo veel uit: dát je isoleert, is belangrijker dan welk materiaal je kiest. Het allerbelangrijkste is dat je het materiaal goed aanbrengt en dat je kiest voor een hoge isolatiewaarde (Rd-waarde).
Wil je meer weten over de milieu-impact van verschillende isolatiematerialen, kijk dan bij Isolatiematerialen vergeleken.
Kies voor Rd-waarde van minimaal 2,5 of hoger
Het belangrijkst is de isolatiewaarde (Rd-waarde) van het materiaal. Deze waarde staat op de verpakking. Gebruik voor wandisolatie materiaal met een Rd van minstens 2,5, maar liever hoger. Hoe hoger de waarde, hoe beter de isolatie. De muur zelf isoleert ook een beetje. De isolatiewaarde van de muur plus de voorzetwand is de Rc-waarde. Als je materiaal met een Rd van 2,5 gebruikt, kom je in totaal op een isolatiewaarde van ongeveer 3,5 uit.
Een Rc-waarde van 4 of hoger geldt als goede isolatie. Voor de isolatiesubsidie(bij uitbesteden van de klus) moet de constructie een isolatiewaarde (Rc-waarde) van 4,0 of hoger hebben.
Voor de verkrijging van subsidie is een totale Rc waarde van minimaal 4,0 noodzakelijk voor wanden en 6,0 voor dakconstructies.
| Materiaalsoort | cm dikte voor Rd 2,5 |
|---|---|
| Steenwol (dekens en platen) | 9 cm |
| Glaswol (dekens en platen) | 9 cm |
| Resolschuim isolatieplaten | 5 cm |
| PIR-schuim isolatieplaten | 6 cm |
| PUR-schuim isolatieplaten | 6 cm |
| XPS-schuimplaten | 9 cm |
| EPS-schuimplaten | 10 cm |
| Warmte reflecterende kunststoffolie | 9 cm |
| Vlaswol, houtvezel, recycled katoen, hennepvezel (dekens en platen) | 10 cm |
Weinig ruimte: kies PIR of resol hardschuimplaten
Heb je weinig ruimte en kan de muur niet te dik worden? Dan kun je kiezen voor PIR-platen of resol hardschuimplaten. Met een dunnere laag haal je toch een goede isolatiewaarde. Vergeleken met glaswol of steenwol heb je maar de helft van de dikte nodig. De platen zijn wel duurder dan glaswol of steenwol. Is ruimte geen probleem, dan kun je dus ook kiezen voor goedkoper materiaal en daar een dikkere laag van aanbrengen.
Heb je veel ruimte? Kies natuurlijke isolatiematerialen
Is ruimte geen probleem, dan kun je ook voor natuurlijke isolatiematerialen kiezen zoals bv gras, jute, vlas of katoen. Dit zijn zeer cyclische materialen, waardoor de ecologische fotoprint nog kleiner wordt.
Je hebt dan een op en top bio-ecologisch isolatiemateriaal gemaakt van plantenvezels (gemaaid gras en recyclede jutevezels) uit natuurgebieden uit onze eigen natuur gebieden via een samenwerking van Natuurmonumenten en Natuurpunt Vlaanderen. Het is één van de producten die tot stand gekomen zijn via de Interreg Grasgoed (een samenwerking tussen verschillende overheidsinstanties , groenorganisaties en enkele innoverende ondernemingen (oa Newfoss en Gramitherm).
Een voorbeeld is Gramitherm. Dit zijn zijn isolatiedekens 60×120 cm in verschillende diktes, gemaakt van gras en jute voor dakisolatie -wandisolatie – en vloerisolatie in huis.
Voordelen
- Snel en eenvoudig te installeren
- Geen irritaties en/of jeuk bij installatie
- 100% recyclebaar materiaal
- Uitstekende warmteisolatie ( d = 0,040W/m.K)
- Vochtregulatie voor een aangenamer woonklimaat
- De toevoeging van speciale mineralen verzekert bescherming tegen brand, schimmel en ongedierte
- 1 kg Gramitherm absorbeert 1,5 kg
- De verteerbare bestanddelen van gras worden in het productieproces afgescheiden van de vezels en afzonderlijk gerecycled als dierenvoer
- geen ontgassing van additieven in de woonomgeving
Installatie onder het dak
Gramitherm® is goed te spijkeren en laat zich makkelijk tussen dakbalken klemmen.Vaak wordt het in twee of drie lagen geplaatst: tussen, op en onder de balken.Het is ons advies om een vochtremmende laag te gebruiken om de regulerende werking vanGramitherm® optimaal te gebruiken. TussenwandenDankzij de geluidsisolerende en vochtregulerende eigenschappen is Gramitherm® ook bijzondergeschikt voor ruimtescheiding in woningen en kantoren. Gramitherm® kan inde interieurbouw zowel met leem- of gipsplaten/Fermacel als met houten plaatmateriaal afgewerkt worden.Vanwege de bijzondere vochtregulering zijn de grasvezel-isolatieplaten ook uitstekend te combineren met leem en kleistuc.
U (Thermische transmissie)
R (Thermische waarde)
Dikte mm 45 60 80 100 120 140 150 160 180 200 220 240
Uwaarde 0,89 0,67 0,50 0,40 0,33 0,28 0,27 0,25 0,22 0,20 0,18 0,17
Rwaarde 1,12 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 3,75 4,00 4,50 5,00 5,50 6,00
Warmte-isolerend in de winter
Het warmtegeleidingsvermogen ligt tussen de 0.036-0.039W/mK. De rekenwaarde is vastgelegd op 0.040W/mK. Dus voor een R-waarde van 4.5, heb je 18cm Gramitherm isolatie nodig.(ETA-06/0274)
Warmte-bufferend in de zomer
Het vinden van verkoeling tijdens hete zomerdagen wordt steeds belangrijker, dat hebben we wel al gemerkt de laatste jaren.Het is ook 1 van de belangrijkste redenen voor onze klanten om dakisolatie te kopen. Gramitherm is niet zo sterk in het buitenhouden van warmte zoals houtwol (pavatex) dat kan, maar nog altijd dubbel zo goed als glaswol bijvoorbeeld.
Geluidsisolerend
Grasisolatie heeft zoals de meeste van onze hergroeibare materialen een alpha waarde van 0.99 en valt in de hoogste categorie (A) ; Ideaal dus voor scheidingswanden en tussenvloeren, maar ook voor het buitenhouden van het lawaai van passerende vliegtuigen. Vochtregulerend Zoals al onze isolatiematerialen is ook Gramitherm in staat om onbeperkt vochtigheid uit je binnenklimaat op te nemen en weer af te staan (dampopen zie onze kennis bank). Zo blijft de relatieve vochtigheid in je woning op peil. Wanneer het te droog wordt, staat Gramitherm de opgenomen vochtigheid weer af aan je woonklimaat. Ideaal in combinatie met leem of gipsvezelplaten voor droge en vochtige ruimtes in huis.
.
Raamwerk: hout of metaal
Het isolatiemateriaal komt in een raamwerk. Dat kun je maken van vurenhouten stijlen en regels of metalen profielen.Pas de dikte van het stijl- en regelwerk aan aan de dikte van de isolatie. Wil je eventuele koudebruggen helemaal voorkomen, plaats dan tussen het stijl- en regelwerk en de muur ook nog een dunne strook hard isolatiemateriaal
Voor het milieu maakt het niet uit wat je kiest: metaal of hout, ze hebben allebei weinig milieu-impact. Gebruik je hout, kies dan altijd voor hout met een FSC– of PEFC-keurmerk voor duurzame bosbouw.
Afwerking: gipsplaten of OSB-platen
Voor de afwerking kun je het beste kiezen uit gipsplaten of houten OSB-platen (vlokkenplaten). Die hebben allebei een lage milieu-impact. Gebruik je OSB-platen, kies dan platen met het FSC– of PEFC-keurmerk.
Let op: Materialen die je beter niet kunt gebruiken voor de afwerking zijn: multiplex van tropisch hout, HPL-plaat, MDF-plaat of multiplex vuren. Deze materialen hebben een (veel) hogere milieubelasting dan gips- en OSB-platen.
Brandbaar? Werk af met de juiste platen
Steenwol, glaswol en resol hardschuimplaten zijn niet of nauwelijks brandbaar. Andere materialen zijn wel brandbaar. Die materialen moet je daarom afwerken met brandvertragende materialen. Gebruik hiervoor gipsplaten, gipsvezelplaten of OSB-platen die minstens 18 mm dik zijn.
- Bron: Milieu Centraal
Uitbesteden: vind isolatiebedrijf
Heb je schimmel of vocht? Of wil je de klus sowieso liever uitbesteden? Kies dan voor een vakkundig bedrijf dat ervaring heeft met het plaatsen van isolerende voorzetwanden. Maar hoe vind je een goed en betrouwbaar bedrijf?
- Op Wij-isoleren.nl krijg je een overzicht van isolatiebedrijven bij jou in de buurt en in heel Nederland. Zoek op Gevelisolatie binnenkant. Op deze website staan alleen bedrijven die werken volgens de beste kwaliteitsregeling die er op dit moment is. Wij-isoleren.nl is een initiatief van brancheorganisatie VENIN en Milieu Centraal.
- Het energieloket in jouw gemeente brengt je in contact met isolatiebedrijven bij jou in de buurt en kan je helpen bij vragen over de offertes. Je vindt de energieloketten op Verbeterjehuis.nl. Vul jouw woonplaats in en bekijk het overzicht.
Voor het doorzichtige deel van de gevel kijken we naar de kozijnen, ramen en deuren en naar glas en panelen.