Kozijnen zijn van oudsher van hout. In de jaren 20 van de vorige eeuw kwamen daar eerst stalen kozijnen bij en in de jaren na de Tweede wereldoorlog aluminium kozijnen. Pas vanaf de jaren 80 van de vorige eeuw zien we kunststof kozijnen op het toneel verschijnen. Bij renovaties zien we regelmatig combinaties van houten kozijnen waarin aluminium of kunststof kozijnen geplaatst. Met name ter vervanging van slecht sluitende draaiende delen. De oudere types kozijnen zijn niet geïsoleerd. Dat geldt voor alle materialen.

De tegenwoordige metalen en kunststof kozijnen zijn allen geïsoleerd, en zelfs houten kozijnen worden tegenwoordig zo samengesteld dat een kunststofmateriaal het buiten en binnendeel van elkaar scheidt om een koudebrug te voorkomen.

Metalen kozijnen kunnen nauwelijks aangepast worden aan de tegenwoordige eisen van isolatie en worden bijna altijd vervangen. Dat kan tegenwoordig heel goed en heel slank met een gelijksoortig materiaal, waardoor het karakter van het gebouw geen geweld aangedaan wordt.

Houten kozijnen worden vaak vervangen omdat huis eigenaren en gebouw beheerders af willen van het regelmatig terugkerende schilderwerk. Heel jammer maar wel begrijpelijk, hoewel de tegenwoordige verfsoorten een uitstekende bescherming bieden. Vervanging van houten kozijnen kan door moderne houten kozijnen waarin de profileringen een goede tochtdichting garanderen en die ook onderbroken profielen hebben waardoor koudebrug verschijnselen vrijwel teniet gedaan worden. Echter, de kwaliteit van de huidige houtsoorten is door de toegepaste productie methoden lager dan de natuurlijk gegroeide houtsoorten die in het begin van de vorige eeuw toegepast werden.

Moderne kunststof kozijnen uit een iets hoger segment zijn bijna niet meer te onderscheiden van originele houten kozijnen en zijn ook in gevoelige beschermde stads en dorpsgezichten een goed alternatief.

Ramen en deuren

Houten ramen en deuren zijn relatief dun ten opzichte van de kozijnen en isoleren dus niet echt goed. Daar is weinig aan te doen. Vervanging door geïsoleerde ramen en deuren is een optie, maar meestal wordt in die gevallen gekozen voor een volledige vervanging, inclusief extra tochtdichting, dubbele aanslagen, etc..

Houten kozijnen kunnen vaak goed aangepast worden aan de eisen van het tegenwoordige glas, maar enige creativiteit van een aannemer is daarvoor wel een noodzaak. Waar het om gaat is om een sponning van voldoende diepte te creëren waar het dikkere dubbel glas in geplaatst kan worden. 

Glasisolatie

De isolatiewaarde van glas wordt uitgedrukt in mu (U). Dit is de omgekeerde waarde van de isolatiewaarde Rc

Dit betekent dat U = 1/Rc.. Dit houdt in, hoe lager de U waarde hoe beter het glas isoleert.

Van oudsher wordt enkel glas toegepast.  Dit isoleert slecht. Vandaar dat er vroeger in de winter ijsbloemen op de ruiten stonden van (slaap)kamers. Enkel glas heeft een U waarde van plm 6,0

Vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw wordt steeds meer dubbel glas toegepast. Dubbel glas, het zg. Thermopane bestaat uit twee glasplaten die door een spouw van variërende breedte van elkaar gescheiden worden. Op de randen worden de glasplaten door een profiel aan elkaar verbonden. De spouw wordt gevuld met 100% droge lucht en gesealed zodat er geen condens plaats kan vinden tegen de koude buitenruit. Thermopane kan lek raken en verliest dan de condens-werende als ook zijn isolerende werking. Je ziet dan condensvorming op de warme zijde van de buitenruit ontstaan. Thermopane heeft een U waarde van meer dan 2,0

Een verbetering van het Thermopane is het HR+ glas, waarbij de spouw gevuld is met een edelgas (meestal argon). Dit glas wordt ook nog volop gemaakt maar levert geen optimale situatie. Het is echter goedkoper dan de verbeterde soorten. Deze glassoort heeft een U waarde van rond de 1,8

Een eerste verbetering daarvan is het HR++ glas waarbij naast de met edelgas gevulde spouw op de binnenste glasplaat een warmte reflecterende folie is aangebracht dat de isolatiewaarde verder verbetert. Dit is binnen de dubbelglas soorten momenteel de meest gebruikte. De breedte van de spouw bepaalt de isolatiewaarde: hoe breder de spouw, hoe beter de isolatie. De U waarde bedraagt plm 1,3 tot 1,6 afhankelijk van de breedte van de spouw

Een variant hierop is HR+++ glas, dat is HR++ glas met een ‘warm edge’ profiel. Dit profiel is van een kunststof, dat het aluminium in het HR++ vervangt, waardoor het nog iets beter isoleert. Deze soort verbeter de U waarde met plm. 0,3

Een nog verdere verbetering is het vacuüm glas. Momenteel zijn er twee merken: Fineo of Beng glas. Dit glas is een dubbelglas waarbij een spouw van 0,1 mm gebruikt wordt die vacuum getrokken wordt. Om ervoor te zorgen dat de twee glasplaten niet tegen elkaar komen zitten tussen de twee glasplaten kleine kunststof kogeltjes die als afstandhouders fungeren. De isolatie waarde van dit glas overtreft dat van HR++ glas maar is wel aanzienlijk duurder. De U waarde van vacuüm glas ligt tussen 0,5 en 0,7

Een laatste alternatief is het drie-laagse glas. Dit glas heeft een dubbele spouw. Hierdoor wordt de isolatiewaarde ten opzichte van HR++ glas aanzienlijk verhoogd. Nadeel van deze glassoort is dat deze bijna uitsluitend in speciaal daarvoor gemaakte kozijnen geplaatst kan worden door de vereiste diepe sponning om het glas te kunnen plaatsen. De U waarde van dit glas varieert op basis van de breedte van de spouwen en de toegepaste gassen en folies, maar is lager dan 1,0.